Diepgaand onderzoek versus agentmodus in ChatGPT

Een vriend stuurde me onlangs een bericht op WhatsApp:
"Wat is het verschil tussen Diepgaand Onderzoek en de Agentmodus in ChatGPT?"

Het is een terechte vraag. Ze lijken allebei onderzoek te doen.

Maar het onderscheid, realiseerde ik me tijdens mijn antwoord, gaat dieper dan dat.

Het gaat niet alleen om wat de AI weet; het gaat om hoe het werkt.
En dat verschil vertelt ons iets over hoe intelligentie zelf operationeel wordt.

In het kort

• Bij diepgaand onderzoek draait het om nadenken: één gerichte analyse.
• Bij de Agent-modus draait het om doen: een herhaalbaar proces waarbij de kennis wordt toegepast.
• Het verschil zit niet in intelligentie, maar in structuur. Cognitie versus operatie.
• In menselijke termen: de een schrijft een rapport, de ander beheert een systeem.
• Beide zijn van belang als kennis levend moet blijven en zich moet blijven ontwikkelen.

Reflectie

Wanneer ik Diepgaand Onderzoek gebruik, vraag ik het model in feite om als onderzoeker op te treden. Om uitgebreid te lezen, verbanden te leggen en een interpretatie te formuleren. Het is een eenmalige poging tot begrip. Net als een goed geschreven essay legt het een moment van denken vast.

Agentmodus voelt anders aan. Het introduceert procedureel geheugen.
Dezelfde intelligentie kan nu actie ondernemen: nieuwe gegevens ophalen, bestanden bijwerken, regels volgen of volgende week opnieuw uitvoeren.

Het denkt niet harder na; het organiseert zijn denken in de tijd.
Dat maakt het minder een gesprekspartner en meer een stille collega, die nooit vergeet wat je hem hebt opgedragen.

Het mooie, en misschien ook wel de uitdaging, is hoe dicht deze twee modi nu bij elkaar liggen.

Het onderscheid tussen weten en werken, tussen intelligentie en arbeid, begint te vervagen.

Een AI kan zowel het rapport schrijven als de volgende update ervan plannen.

Slotgedachte

Dus ja, mijn antwoord aan mijn vriend was simpel: Diepgaand Onderzoek gaat over inzicht, Agentmodus gaat over uitvoering.

Wat mijn dieper inzicht was: zodra denken uitvoerbaar wordt, begint kennis zich te gedragen als software.

Artikel in het Engels: When Research Turns Into Action: Understanding Deep Research vs. Agent Mode in ChatGPT